ENFLASYON SEPETİNDEKİ MADDE FİYATLARI NEDEN AÇIKLANMIYOR?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Erhan Çetinkaya, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) hesaplamalarında enflasyon sepetindeki madde fiyatlarının neden açıklanmadığını ve diğer kuruluşlarca yayımlanan endeksler ile farklılıkları ele alarak, enflasyon hesaplamalarına ilişkin katılımcılarla bir araya geldi. Çetinkaya, TÜFE’nin tüketim harcamalarına konu olan mal ve hizmetlere ait fiyatların genel düzeyinde zaman içerisinde meydana gelen değişimi ölçtüğünü belirtirken, sepetin sabit bir mal ve hizmet sepetine dayandığını vurguladı. Ayrıca, TÜFE’nin yaşam maliyetlerini ölçmediğini ve farklı kavramlara sahip olduğunu açıkladı.
TÜFE HESAPLAMALARINA İLİŞKİN YANITLAR
TÜİK Başkanı Çetinkaya, TÜFE hesaplamalarına ilişkin eleştirilere yanıt verirken, Türkiye genelinde aylık 600 binin üzerinde fiyatı derleyerek hesapladıklarını ve bu sonuçları dünyada en erken açıklayan ülkelerden biri olduklarını belirtti. Çetinkaya, madde fiyatlarının yayımlanmasını durdurmalarına ilişkin eleştirilere de açıklık getirerek, TÜFE’nin her ayın 3. iş günü kamuoyu ile paylaşıldığını ve 300 binden fazla fiyatın marketlerden alındığını ifade etti. Ayrıca, madde sepetinin açıklanmamasının göstergeleri bulunmadığını ve bu durumun enflasyon hesaplamalarında kullanılan bir yöntem olduğunu vurguladı.
ENAG’IN YAYIMLADIĞI TÜFE ORANLARINA ELEŞTİRİLER
TÜİK Başkanı Çetinkaya, TÜİK ile Emlak ve Gayrimenkul Değerleme Uzmanları Derneği (ENAG) arasındaki enflasyon rakamlarına ilişkin de değerlendirmelerde bulunarak, ENAG’ın yayımladığı aylık TÜFE oranlarının gerçeği yansıtmadığını söyledi. Çetinkaya, ENAG’ın kira fiyatlarını emlak sitelerinden alarak hesaplama yaptığını ve bu durumun ENAG’ın TÜFE metodolojisinden ne kadar uzak olduğunu gösterdiğini belirtti. Ayrıca, ENAG’ın hesaplamalarının dar kapsamlı olduğunu ve TÜFE ile farklılıklar gösterdiğini ifade etti.
ŞİRKET KARLARININ ENFLASYONA ETKİSİ
TÜİK Başkanı Çetinkaya, Türkiye’deki şirket karlarının enflasyonu artıran bir etkiye sahip olduğunu belirterek, enflasyona bağımsız şirket karlarına bağlı bir fahiş fiyat artışının bulunduğunu ifade etti. Çetinkaya, bu etkinin pandemi sonrasında gözlemlendiğini ve şirketlerin normal karlarının üzerinde kar elde ettiğini söyledi. Ayrıca, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de enflasyonun hesaplanma şeklinin benzer olduğunu vurgulayan Çetinkaya, TÜFE ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) arasındaki farkın sadece Türkiye’ye özgü olmadığını ifade etti.