Dışa Bağımlılıktan Kurtuluş Çabaları
Türkiye, son zamanlarda dışa bağımlılıktan kurtulmak için savunma sanayisinde gerçekleştirdiği büyük çalışmaların meyvelerini alıyor. Türk savunma sanayisi, dünya genelinde önde gelen bir seviyeye ulaşarak, ürettiği ürünlerle değer bakımından dikkat çekiyor. Bu kapsamda, Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yılına ait dünyanın en büyük 100 savunma sanayisi şirketinin satışlarına ilişkin verileri yayınladı. Raporda, savunma sektöründeki en büyük 100 şirketin silah ve askeri hizmet satışlarının 2023 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 4,2 artarak 632 milyar dolara yükseldiği belirtildi.
ABD’li Şirketlerin Gücü
2018’den bu yana listenin başında yer alan 5 firmanın hepsinin ABD merkezli olması dikkat çekiyor. Bu firmalar Lockheed Martin, RTX (eski adı Raytheon Technologies), Northrop Grumman, Boeing ve General Dynamics olarak sıralanıyor. Küresel savunma sektöründeki en büyük 100 şirket arasında yer alan toplam 41 ABD’li firma, 2023’te 317 milyar dolarlık silah satışı gerçekleştirerek, önceki yıla göre yüzde 2,5 artışla toplam satışların yüzde 50’sini karşıladı. Çinli silah şirketlerinin de toplam satışları bir önceki yıla göre yüzde 0,7 artışla 103 milyar dolara ulaşarak dikkat çekici bir yükseliş gösterdi.
Türk Şirketlerinin Başarısı
SIPRI’nın geçen yıl en çok silah ve askeri hizmet satışı yapan ilk 100 savunma sanayisi şirketi listesine 3 Türk firması girdi. ASELSAN 54, Baykar 69 ve Türk Havacılık Uzay Sanayii (TUSAŞ) ise 78. sırada yer aldı. Türk firmalarının toplam gelirleri, 2022 yılına göre yüzde 24 artarak 6 milyar dolara ulaştı. Raporda, “Türkiye’nin uzun süredir silah üretiminde kendine yeter hale gelme hedefi var.” ifadesine yer verildi.
Baykar ve TUSAŞ’ı Öne Çıkaran Başarılar
SIPRI’nın raporunda, iç talebin ve özellikle Ukrayna’daki savaşla bağlantılı olarak artan ihracatın, Türk şirketlerindeki büyümenin ana itici güçleri olduğu kaydedildi. İnsansız hava aracı (İHA) üretiminde öne çıkan Baykar’ın gelirlerinde, 2023’te ihracatın, şirketin silah gelirlerinin yaklaşık yüzde 90’ını oluşturduğu belirtildi. Baykar’ın gelirleri, geçen yıl yüzde 25 artarak 1,9 milyar dolara ulaştı. Türk Havacılık Uzay Sanayii (TUSAŞ) ise gelirlerini yüzde 45 artırarak 1,7 milyar dolara yükseltti. ASELSAN’ın 2023 yılı silah satışı gelirleri ise yüzde 12 artışla 2,4 milyar dolara ulaştı. Raporda, “Bu artış, esas olarak Türkiye’nin yerli üretim silahlar geliştirme taahhüdünün teşvik ettiği iç talebin bir sonucudur.” denildi. SIPRI, 1966 yılından bu yana silahlanma, silah kontrolü ve çatışma gibi alanlarda araştırmalar yaparak raporlar ve analizler sunuyor.