ANADOLU PARSI’NA YENİ GÖRÜNTÜLER
Türkiye’de neslinin tükendiği düşünülürken, 2019 yılında ilk kez görüntülenen Anadolu parsına yönelik fotokapanla yürütülen çalışmalarda, şu ana kadar toplamda 10 erkek birey tespit edildi. Fotokapanlarla kaydedilen görüntülerde, sadece net olmadığı görülen bir birey dışında tüm bireylerin erkek olduğu belirlendi. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’nden Dr. Yasin Ünal, “Anadolu parsı bireyinin dişisinin, akrabasının, hatta yavrusunun olduğunu düşünüyoruz” dedi. 1975’ten beri Türkiye’de görülmediği düşünülürken, ilk kez 8 Ağustos 2019’da Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) ekipleri tarafından Batı Akdeniz’de görüntülenen Anadolu parsıyla ilgili çalışmalar, Türkiye’nin birçok bölgesinde yüzlerce fotokapanla devam ediyor.
ÇALIŞMALARIN TEMELİ 2010 YILINA DAYANIYOR
Anadolu parsıyla ilgili Türkiye’de yapılan araştırmaların 2010 yılından beri sürdüğünü belirten Dr. Yasin Ünal, “Türkiye’deki ilk net görüntüler, Batı Akdeniz ve Ege Bölgesi’nde 2019 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı DKMP Genel Müdürlüğü tarafından koruma amaçlı yapılan fotokapanlarda elde edildi. Ardından ISUBÜ iş birliğinde bir araştırma başlatıldı ve bu tespit alanlarına 100’e yakın fotokapan kuruldu. Türkiye’deki ilk videolar bilimsel anlamda kayıtlara geçti. Imzalanan iş birliği protokolüyle TÜBİTAK kapsamında bir proje oluşturuldu. Bu projeyle, Anadolu parsının dişisinin, akrabasının ve hatta yavrularının varlığını düşünüyoruz” dedi.
YENİ BİREYLERİ TESPİT ETME ÇALIŞMALARI
Farklı potansiyel habitatlarda yeni bireylerin mevcut olabileceğini belirten Dr. Yasin Ünal, “Bu amaçla taramalara başladık ve önemli türümüzün Akdeniz ve Ege Bölgesi’ndeki potansiyel habitatlarında yeni araştırmalara giriş yaptık; fotokapan yöntemiyle. Şu anda sahalarda 400’e yakın fotokapan aktif olarak çalışıyor. Fotokapanlar, TÜBİTAK, ISUBÜ ve Kazancı Holding tarafından sağlanıyor. Bu kapsamda, DKMP’nin 4’üncü, 5’inci, 6’ncı ve 7’nci bölge müdürlüklerinin desteğiyle çalışmalarımız devam ediyor. Amacımız yeni bireyleri tespit etmek, özellikle tespit edilen türün dişisini bulmak ve umarız ki bu bireyin yavrularını da görebilmek” diye konuştu.
NBA TÜRKİYE’DE TESPİT EDİLEN ERKEKLER
IUCN’nin nesli tehlike altında olan türler listesinde yer alan Anadolu parsının, biyoçeşitliliğin ve Anadolu tarihi kültürünün değerli bir parçası olduğuna dikkat çeken Dr. Ünal, “Anadolu’da endemik bir alt tür. ‘Panthera pardus tulliana’ bu türü korumak ve gelecek nesillere aktarmak projemizin esas hedefi. Bugüne dek 400’e yakın fotokapanla binlerce görüntü elde edildi. Bu görüntüler ayrıntılı bir şekilde inceleniyor. Anadolu parsına ait bir birey şu an izlenmeye devam ediyor. Ancak Akdeniz ve Ege Bölgesi’nde bu birey dışında yeni bir birey henüz elde edilmedi” dedi.
DİŞİLERİN VARLIĞI HENÜZ BELİRSİZ
Doğu Karadeniz, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yeni bireylerin var olduğuna dair verilere ulaştıklarını açıklayan Dr. Ünal, “Bu bireylerin yaklaşık 10 kadar olduğunu düşünüyoruz, elde edilen bilgiler ışığında. Fakat bir tane görüntü dışında, o da net değil; ne yazık ki hepsi erkek. Yani şu an ülkemizde sadece erkek bireyler bulunuyor. Ancak bu dişi bireylerin yok olduğu anlamına gelmiyor” diye sözlerine ekledi.
DİŞİLER ÜZERİNDEKİ TEDİRGİNLİK
Dişilerin özellikle çok tedirgin olduğunu ifade eden Dr. Ünal, “Bilimsel çalışmalar bunu göstermekte. Hamile oldukları dönemlerde daha da endişeli davranıyorlar ve var olduklarını biliyoruz. Araştırmalarımız sürüyor. Popülasyonu tahmin edemiyoruz, çünkü bu birey hem Anadolu’da yayılış gösteriyor hem de İran ve Kafkasya bölgesinden Türkiye’ye giriş-çıkış yapabiliyor. Ancak sınırlara uygulanan setler bazı engeller getiriyor. Yine de giriş-çıkışların devam edebileceğini düşünüyoruz” dedi.