Ham petroldeki düşüşle birlikte pompada yüzde 70 daha ucuz hale gelen benzin fiyatları Amerikalı tüketicinin yüzünü güldürdü.
Türkiye’de pompa fiyatının yüzde 68’ini vergi oluştururken, Amerika’da vergi oranı sadece yüzde 23. Amerikalı bir sürücü aracının 55 litrelik benzin deposunu Türk parasıyla 71 liraya doldururken, Türk sürücü aynı depoyu 226 liraya dolduruyor.
2014 Haziran’da 115 dolar olan Brent türü ham petrolün varil fiyatı 49 doların altına gerileyerek son altı ayda yüzde 57’den fazla değer kaybetti. Petrol fiyatlarındaki düşüş devam etmesine rağmen bu indirim Türkiye’deki benzin fiyatlarına sınırlı yansıdı. Kuzey Amerika’nın en büyük otomobil ve seyahat kuruluşu AAA’nın verilerine göre, ABD’de ortalama bir galon (3,7 litre) benzinin fiyatı 2,054 dolar. Litresi ise 0,55 dolar yani Türk Lirası karşılığı olarak 1,29 liraya denk geliyor.
Türkiye’de ise bir litre benzinin fiyatı 4,11 lira, motorin ise 3,57 liraya satılıyor. Amerikalı bir sürücü aracının 55 litrelik benzin deposunu 71 liraya doldururken, Türk sürücü aynı depoyu 226 liraya dolduruyor. Bunun en büyük sebebi, akaryakıt vergisinin çok yüksek olması. Ham petroldeki düşüşle birlikte pompada yüzde 70 daha ucuz hale gelen benzin fiyatları Amerikalı tüketicinin yüzünü güldürdü. Ancak, Türkiye’de ham petroldeki düşüş pompaya aynı oranda yansımadı. Türkiye’de 5,12 liradan 4,11 liraya gerileyen benzindeki indirim yüzde 20 ile sınırlı kaldı. Amerika’da bir litre benzinden 0.13 dolar vergi alınıyor. 7 Ocak 2015 tarihli benzinde fiyat oluşumuna göre Türkiye’de pompa fiyatının yüzde 68’ini vergi oluştururken, Amerika’da vergi oranı sadece yüzde 23.
Yüksek vergiler nedeniyle Türkiye, dünyanın en pahalı akaryakıtın satıldığı ülkeler arasında yer alıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre Türkiye’de litrede yüzde 68 olan benzinde vergi payı İngiltere’de yüzde 64, İtalya’da yüzde 62, Almaya ve Fransa’da ise yüzde 60. Bu verilere göre Türkiye, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri sıralamasında birinci durumda. Amerikan Petrol Enstitüsü’ne (API) göre ABD’de benzine vergi galon başına ortalama 0,48 dolar (48 cent). Bu rakam litre başına 0,13 dolara denk geliyor. Federal vergi oranı tüm ülkede 0,18 dolar ancak eyaletlerin kendi koyduğu vergilerin miktarı değişebiliyor. California’da toplam vergi, galon başına 63,79 cent (litrede 17 cent).
Texas’ta galon başına 38,40 cent, (litrede 10 cent) New York’ta 6,49 cent (litrede 17 cent), New Jersey’de 32,90 (litrede 8,8 cent), Pensilvanya’da 48,70 cent (litrede 13 cent) Alaska’da 30 cent (litrede 8 cent).Ülke genelinde başkent Washington’un yanı sıra 5 eyalette benzinin galonu 2,50 doların üstünde satılıyor. AAA verilere göre bir galon benzin Alaska’da 2,93 dolar (litrede 79 cent), New York 2,62 dolar (litrede 70 cent), California’da 2,60 dolar (litrede 70 cent) ve başkent Washington’da 2,57 dolar (litrede 69 cent) ile en pahalı fiyatlara sahip. Sadece Hawaii’de fiyatlar 3,42 dolar (litrede 92 cent) ile ortalamanın üstünde. En ucuz benzin fiyatları ise Missouri’de bir galonu 1.77 dolar (litrede 47 cent), Oklahoma 1,82 dolar (litrede 49 cent) ve Kansas’ta 1,84 dolardan (litrede 49 cent) satılıyor.
Benzin fiyatlarının rekor düzeyde düşmesine bağlı olarak tüketiciler geçtiğimiz yıl 14 milyar dolarlık kâr sağladı. Fiyatların bu seviyede devem etmesi halinde 2015’te her tüketicinin 452 dolar kâr etmesi bekleniyor. AAA’nın tahminlerine göre 2015’te benzin fiyatı 3 dolara kadar yükselebilir. Ucuz benzin otomotiv satışlarını da olumlu etkiledi. AAA Sözcüsü Robert Sinclair, benzin fiyatlarının ucuzlaması sonrası araba satışlarındaki artışa dikkat çekti. 2014 yılında 16,5 milyon araba satıldı. SUV (Jeep) satışları ise yüzde 52 oranında artış gösterdi. 2009’da ise toplamda 9 milyon araç satılmıştı.
ZAMAN