Türkiye Küresel Krizlerde Kilit Rolde

DIŞ POLİTİKADA TÜRKİYE’NİN ROLÜ

Türkiye’nin son dönemlerdeki dış politika adımları, uluslararası medyada geniş bir yankı buluyor. Bu diplomatik hamleler, hem bölgesel hem de küresel gelişmeler üzerinde etki yaratıyor. “Türkiye, birden fazla küresel krizin çözümünde kilit rol oynuyor” başlıklı makalede Essex Üniversitesi Profesörü Natasha Lindstaedt, Türkiye’nin Suriye ve Ukrayna’daki çatışmalarla ilgili çözüm süreçlerinde daha belirgin bir rol üstlendiğine dikkat çekiyor. Lindstaedt, “Hem Avrupa, ABD hem de Rusya ile yaptığı anlaşmalarla dış politikada önemli bir stratejik konum elde eden Türkiye uluslararası arenada güçlü bir arabulucu olarak dikkat çekiyor” diyor.

TÜRKİYE’NİN STRATEJİK ÖNEMİ

Makalenin öne çıkan noktalarından biri, Türkiye’nin Asya ve Avrupa arasındaki stratejik konumudur. Türkiye, “akıllı bir müzakereci” olarak ön plana çıkıyor. 2000’lerin başından itibaren işbirliği odaklı bir dış politika izleyen Türkiye, ekonomiyi ön planda tutarak Rusya, İran ve Suriye ile yakın ilişkiler geliştirdi. Aynı zamanda NATO üyesi ve Avrupa Birliği ile önemli bir ticaret ortağı olan Türkiye, Rusya, Ukrayna, Çin ve Orta Doğu ülkeleriyle de sağlam bağlar kurdu.

ERDOĞAN’IN ESNEKLİĞİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hem dostları hem de rakipleriyle eşit bir şekilde karşı karşıya gelmekten çekinmemesi, Türkiye’ye stratejik esneklik kazandırıyor. Türkiye, Rusya’nın en büyük ikinci ticaret ortağı konumunda bulunuyor ve Rus gazına olan bağımlılığını sürdürüyor. Aynı zamanda Türkiye, “Rusya’nın Suriye’de askeri üsler kurmasını eleştirdi” ve Suriye’nin kuzeyindeki hava sahasını kontrol ederek Moskova’nın bölgede etkisini kısıtlama yeteneğine sahip.

UKRAYNA SAVAŞINDA STRATEJİK HAMLELER

Karadeniz’de Türkiye’nin sağladığı üstünlük, Ukrayna savaşında belirleyici bir rol oynadı. Türkiye, Montrö Sözleşmesi’ni uygulayarak “milyonlarca ton tahılın güvenli geçişini sağladı ve Rusya’nın deniz gücünü kısıtladı.” Türkiye, Kırım’ın ilhakını tanımıyor ve bölgeye büyük bir önem veriyor. Aynı zamanda Ukrayna’ya insansız hava araçları ve askeri destek sağlayarak Rusya’nın etkisini dengelemeyi hedefliyor.

SURİYE İLE PRAGMATİK YAKLAŞIM

Türkiye, Suriye ile ilişkilerinde pragmatik bir yaklaşım benimsiyor. Zaman zaman Esad karşıtı muhalifleri destekleyerek stratejik hedeflerini gerçekleştirmeye çalışıyor. Suriye’deki savaş, Türkiye’ye diplomatik avantajlar sağlarken, Ukrayna’daki gelişmeler, Türkiye’nin Batılı müttefiklerinden daha fazla ekonomik ve diplomatik ödün almasına yardımcı oldu.

BATI İLE GÜÇLÜ İLİŞKİLER

Türkiye, Ukrayna savaşını bir fırsat olarak değerlendirerek Batı’dan diplomatik ve ekonomik tavizler koparmaya çalışıyor. ABD’nin NATO’daki geri çekilmesiyle Avrupa ile ilişkilerini güçlendiriyor. Ayrıca Karadeniz ve Doğu Akdeniz’deki doğalgaz rezervleri, Türkiye’nin enerji bağımsızlığını hedeflemesine olanak tanıyor. Trans-Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) ile gaz taşıma projeleri gerçekleştirmeyi planlıyor.

NATO ÜYESİ OLARAK GÜÇLÜ BİR GÜÇ

Türkiye, ABD ile ilişkilerinde stratejik hedeflerine odaklanarak Ortadoğu’daki rolünü güçlendiriyor. 2019’da Suriye’nin kuzeyinde yaptığı operasyonlar sırasında ABD yanlısı tavır sergilemesine rağmen, Washington’dan herhangi bir askeri tepki gelmedi. NATO üyesi olarak Türkiye’nin güçlü bir askeri güce sahip olması, savunma işbirliğini artırma çabalarını destekliyor.

KÜRESEL KRİZLERDEKİ ETKİSİ

G20 üyesi olan Türkiye, diplomatik ve askeri etkisini artırmaya hırslı bir şekilde devam ediyor. İçerideki zorluklara rağmen dış politikada önemli bir dengeleyici güç haline gelen Türkiye, Rusya, ABD ve Avrupa ile ilişkilerinde stratejik esneklik gösteriyor. Şu anki jeopolitik ortamda tüm taraflar Türkiye’yi kendi yanlarında görmek istiyor.