ADNKS SONUÇLARI VE NÜFUS VERİLERİ
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 2024 yılı sonu itibarıyla, Türkiye nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişi olurken, bu nüfusun 21 milyon 817 bin 61’ini çocuklar oluşturuyor. Çocukların yüzde 51,3’ü erkek, yüzde 48,7’si kız olarak belirleniyor. Birleşmiş Milletler tanımına göre 0-17 yaş grubunu içeren çocuk nüfus, 1970 yılında toplam nüfusun yüzde 48,5’ini oluşturuyorken, bu oran 1990 yılında yüzde 41,8 ve 2024 yılında yüzde 25,5 seviyesine düştü. Erzincan’daki çocuk nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise yüzde 21,5 olarak belirlendi.
ÇOCUK NÜFUSUNUN GELECEK PROJEKSİYONLARI
Nüfus projeksiyonlarının demografik göstergelerdeki mevcut yapının devam edeceğini varsayan ana senaryoya göre çocuk nüfus oranının 2030 yılında yüzde 22,1, 2040 yılında yüzde 17,9, 2060 yılında yüzde 16,9, 2080 yılında yüzde 15,2 ve 2100 yılında yüzde 14,5 olacağı öngörülüyor. Doğurganlık göstergelerindeki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceği varsayıldığında, düşük senaryoya göre çocuk nüfus oranının 2030 yılında yüzde 22,0, 2040 yılında yüzde 16,7, 2060 yılında yüzde 13,9, 2080 yılında yüzde 11,1, 2100 yılında yüzde 9,9 olacağı tahmin ediliyor. Doğurganlığı artırıcı tedbirlerin etkili olacağı varsayılan yüksek senaryoya göre ise oranların 2030 yılında yüzde 22,3, 2040 yılında yüzde 18,9, 2060 yılında yüzde 18,7, 2080 yılında yüzde 18,9, 2100 yılında yüzde 18,6 olması bekleniyor. Türkiye’nin çocuk nüfus oranının Avrupa Birliği üye ülkelerinden yüksek olduğu gözlemleniyor.
AVRUPA BİRLİĞİ İLE KARŞILAŞTIRMALAR
AB üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2024 yılında çocuk nüfus oranının AB ortalaması yüzde 17,8 olarak belirleniyor. AB üye ülkeleri içinde en yüksek çocuk nüfus oranları yüzde 23,0 ile İrlanda, yüzde 20,8 ile Fransa ve yüzde 20,6 ile İsveç olarak belirleniyor. En düşük çocuk nüfus oranları ise yüzde 14,7 ile Malta, yüzde 15,1 ile İtalya ve yüzde 15,7 ile Portekiz gibi ülkelerde görülüyor. Türkiye’nin çocuk nüfus oranı yüzde 25,5 ile AB üyesi ülkelerden daha yüksek bir seviyede seyrediyor.
İLLERDE ÇOCUK NÜFUS ORANLARI
Çocuk nüfus oranının en yüksek olduğu il Şanlıurfa, ADNKS sonuçlarına göre 2024 yılında yüzde 43,8 olarak belirleniyor. Şanlıurfa’yı yüzde 39,8 ile Şırnak, yüzde 37,4 ile Ağrı, Mardin ve Muş izliyor. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu il ise yüzde 16,4 ile Tunceli olurken, onu yüzde 17,3 ile Edirne ve yüzde 18,0 ile Kırklareli takip ediyor. Türkiye’de 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranı ise yüzde 42,8 olarak tespit ediliyor.
ÇOCUK YAŞ GRUPLARI VE DEMOGRAFİK VERİLER
ADNKS sonuçlarına göre 2024 yılında toplam hanehalkı sayısı 26 milyon 599 bin 261 oldu. Hanelerin yüzde 42,8’inde 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunuyor. Haneler arasında dağılım incelendiğinde, 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranının en yüksek olduğu il yüzde 68,5 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu il ise yüzde 28,2 ile Tunceli olarak belirleniyor. Çocuk nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2024 yılında çocuk nüfusun yüzde 29,6’sının 10-14 yaş grubunda olduğu saptanıyor.
DOĞUM İSTATİSTİKLERİ
Doğum İstatistiklerine göre, 2023 yılında canlı doğan bebek sayısı 958 bin 408 olarak belirlendi. Bu doğumların 491 bin 361’i erkek, 467 bin 47’si ise kız olarak kaydediliyor. Canlı doğan bebeklerin yüzde 96,7’sinin tekil, yüzde 3,1’inin ikiz ve yüzde 0,1’inin ise üçüz doğduğu tespit edildi. Hastanede gerçekleşen doğumların oranı 2010 yılında yüzde 91,6 iken, bu oran 2023 yılında yüzde 97,5 seviyesine yükseldi. Beklenen yaşam süresi ise 15 yaşındaki çocuklar için 63,5 yıl olarak belirlendi.
EN POPÜLER BEBEK İSİMLERİ VE ÇOCUK BİLGİLERİ
2024 yılında doğan bebeklere konulan en popüler erkek isimleri Alparslan, Göktuğ ve Yusuf, en popüler kız isimleri ise Defne, Asel ve Zeynep oldu. Türkiye’deki çocukların en çok kullanılan isimleri arasında erkek çocuklarda Yusuf, Mustafa ve Ömer; kız çocuklarda ise Zeynep, Elif ve Ecrin yer alıyor. Çocuklarda toplam yaş bağımlılık oranı 2024 yılında yüzde 46,1 olarak belirlenirken, çocuk bağımlılık oranı yüzde 30,6 oldu.
EĞİTİM DURUMU VE OKULLAŞMA ORANLARI
2023/’24 öğretim yılında beş yaş net okullaşma oranı yüzde 84,3 olarak tespit edildi. İlkokul seviyesinde net okullaşma oranı yüzde 95,0, ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı yüzde 91,5, ortaöğretim seviyesinde ise bu oran yüzde 88,0 olarak kaydedildi. İlkokul tamamlama oranı, 2018/’19 eğitim döneminde yüzde 98,6 iken, 2023/’24 döneminde bu oran yüzde 98,7 oldu. Ortaöğretim tamamlama oranı ise eğitim sürecinde ciddi bir artış gösterdi.
ÇOCUKLARIN SAĞLIK DURUMU VE YAŞAM KOŞULLARI
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması sonuçlarına göre, 2024 yılında hanelerde yaşayan 15 yaş ve altı çocukların sağlık durumları incelendiğinde, yüzde 94,5’inin “çok iyi veya iyi” olduğu ortaya çıkıyor. Maddi yetersizlik nedeniyle çocukların yeni giysilere sahip olamadığı hanehalkı oranı yüzde 9,2 olarak belirlenirken, çocukların internet kullanım oranı 2024’te yüzde 91,3’e çıktı.
İNTERNET KULLANIMI VE FAALİYETLER
2024 yılında düzenli internet kullanan 6-15 yaş grubundaki çocukların internet kullanım oranı yüzde 91,3 olarak belirlendi. Çocuklar en fazla interneti video izleme amacıyla kullanıyor. Düzenli internet kullanan çocukların internet üzerinden yürüttüğü faaliyetler arasında video izleme yüzde 83,9 ile ilk sırada yer alıyor.
İŞGÜCÜNE KATILIM VE EMEKLİLİK DURUMU
Hanehalkı İşgücü Araştırması 2024 yılı sonuçlarına göre 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı yüzde 24,9 oldu. Resmi evliliklerin oranı 2024 yılında 16-17 yaş grubunda kız çocuklarının toplam resmi evlenmeler içindeki oranı yüzde 1,6 olarak düşerken, babası vefat etmiş çocuk sayısı 258 bin 515 olarak belirlendi.
ÖZEL EĞİTİM VE ÇOCUK BAKIMI
2024 yılında, Türkiye genelinde özel eğitim alan öğrencilerin oranı yüzde 3,0 olarak belirlenmektedir. 15 yaş ve altı çocukların genel sağlık durumu incelendiğinde, bu çocukların yüzde