ZİRVE SONRASI ORTAK BİLDİRİ YAYINLANDI
İtalya’nın başkenti Roma’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Giorgia Meloni eş başkanlığında gerçekleştirilen Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Zirvesi’nin ardından bir ortak bildiri yayınlandı. Bildiride, “NATO müttefikleri ve G20 ortakları olarak Türkiye ve İtalya, bölgesel ve uluslararası konularda yakın işbirliği ve eş güdümlerini sürdürmeye devam edecektir” ifadesine yer verildi. Türkiye ve İtalya’nın Avrupa ve ötesinde uluslararası barış ve istikrara önemli katkılarda bulunduğu belirtilirken, her düzeyde düzenli istişareler yoluyla işbirliklerini geliştirmeyi hedefledikleri ifade edildi. Zirve, Ukrayna-Rusya Savaşı, Avrupa güvenlik mimarisi, uluslararası ticaret, Gazze’deki durum, göç sorunları ve iklim değişikliği gibi önemli konuların gündemde olduğu bir dönemde toplandı. Taraflar, Hükümetlerarası Zirve’nin düzenli olarak yapılmasına ve beşinci zirvenin Türkiye’de gerçekleştirilmesine dair anlaşmalarını yinelediler.
AB İLE İLİŞKİLERİN GELİŞTİRİLMESİ
Taraflar, Türkiye’nin Avrupa kıtasının istikrarı ve refahına katkılarını kabul ederek, AB ile Türkiye arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinin önemine de vurgu yaptılar. Türkiye-AB Vize Serbestisi Diyaloğu’nun hızlandırılması, göç konusundaki işbirliğinin yenilenmesi ve terörle mücadele konularında somut sonuçlar elde etmek için çaba gösterme hususunda mutabık kaldılar. İki tarafın Türkiye-AB Gümrük Birliği’nin güncellenmesi gerekliliğini de vurguladıkları belirlendi.
EKONOMİK İŞBİRLİĞİNİ GÜÇLENDİRME ADIMLARI
Bildiride, Türkiye ve İtalya’nın ekonomik ve ticaret alanındaki işbirliğini artırma kararlılıkları da vurgulandı. Taraflar, 2024 yılı için belirledikleri ikili ticaret hacminin 30 milyar doları aşmasını memnuniyetle karşıladıklarını ifade ederek, 40 milyar dolar hedefi belirlediklerini duyurdular. Bu hedefin gerçekleşmesi için Üçüncü Ortak Ekonomi ve Ticaret Komisyonu (JETCO) Toplantısı’nın 2025’in dördüncü çeyreğinde Türkiye’de gerçekleştirileceği kararlaştırıldı. İki ülke arasındaki doğrudan yatırımların artırılması amacıyla sanayi işbirliği ve teknoloji transferini teşvik etme kararlılıkları da öne çıktı.
ULAŞTIRMA SALANINDA İŞBİRLİĞİ
Bildiride, tarafların ulaştırma koridorlarının küresel tedarik zincirleri ve ekonomik kalkınma üzerindeki etkisine dair değerlendirmeleri yer aldı. Türkiye ve İtalya’nın denizcilik alanındaki ilişkilerinden memnuniyeti, “Son Kara Ulaştırması Karma Komisyon toplantısının ulaştığı neticeleri tasdik etmişlerdir” ifadesi ile yansıtıldı. Taraflar, sivil havacılık ilişkilerini güçlendirmek için de mutabakat sağlamış durumdalar.
SAVUNMA İŞBİRLİĞİNE YENİ ADIMLAR
Son NATO zirvelerinde alınan kararlar doğrultusunda, Türkiye ve İtalya, terörle mücadele başta olmak üzere çeşitli konularda işbirliklerini güçlendirmeye kararlıyız dediler. Türk ve İtalyan savunma sanayi projelerine atıfta bulunarak, savunma sanayisindeki diyalog ve işbirliğini güçlendirme iradelerinde bulundular. Taraflar, 2025 yılında 14. Savunma Sanayii İşbirliği Toplantısı’nı düzenleyeceklerini ve karşılıklı üst düzey ziyaretler ile teknik toplantılar yapmayı planladıklarını açıkladılar.
GÜVENLİK VE SUÇLA MÜCADELE
Sınır aşan suçlarla mücadelede ikili işbirliği ve stratejik işbirliğini güçlendirme kararlılığı ifade edildi. Taraflar, terörizm ve organize suçlarla mücadelede adli yardımlaşmanın güçlendirilmesi konusundaki çabalarını koordine etme niyetinde bulunduklarını belirttiler. Bildiride, “Türkiye-İtalya Terörle Mücadele İstişareleri’nin yeniden başlatılması” konusuna da vurgu yapıldı.
KÜLTÜREL İŞBİRLİĞİN GÜÇLENDİRİLMESİ
Kültür, bilim, gençlik ve spor konularında da işbirliğinin güçlendirilmesi hedefleniyor. Taraflar, 1951 tarihli Kültür Anlaşması çerçevesinde mevcut işbirliklerini artırma kararlılıklarını teyit ederek, kültürel mirasın korunması ve sporun teşvik edilmesinin önemini vurguladılar.
ENERJİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ HUSUSUNDA DAYANIŞMA
Enerji arz güvenliği ve kaynak çeşitlendirmesi konularında işbirliği yapmayı taahhüt eden taraflar, yenilenebilir enerji ve iklim değişikliği ile mücadele adına somut adımlar atmayı planlıyorlar. Taraflar, “temiz enerji dönüşümündeki kilit roller” kapsamında işbirliklerini geliştirmek için çalışmalara hız vereceklerini belirttiler.
ULUSLARARASI GÖÇLE MÜCADELE
Taraflar, düzensiz göç sorunlarına karşı işbirliği alanlarını değerlendirdiler. Birleşmiş Milletler sisteminin önemi üzerinde durarak, uluslararası hukuk çerçevesinde insan haklarına saygı göstererek göçle ilgili sorunları ele alacaklarını ifade ettiler.
HOŞGÖRÜSÜZLÜKLE MÜCADELE
Din veya inanca dayalı ayrımcılık ve hoşgörüsüzlükle mücadele kararlılıkları bildirildi. Akdeniz çevresinde iş birliğini güçlendirmek için ortak çalışmalara yönelme konusunda mutabık kaldıkları vurgulandı.
UKRAYNA VE ORTA DOĞU ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER
Taraflar, Ukrayna’nın bağımsızlığına destek verdiklerini ve bölgedeki barış çabalarına katkı sağlama iradelerini yinelediler. Ayrıca Orta Doğu’da barış için işbirliğine devam etme niyetini beyan ettiler. Gazze’de acil ve kalıcı bir ateşkes sağlanması çağrısında da bulundular.