Üç Ülke, Denizde İHA İnovasyonu

YENİ ÇAĞIN İHA GEMİLERİ VE ÖNCÜ ÜLKELER

Business Insider (BI), bu yeni dönemin öncüsü olarak görülen İHA gemilerini ve bu alanda ilk adımı atan üç ülkeyi mercek altına alıyor: Türkiye, İran ve Çin.

PEKİN’İN GÜÇ GÖSTERİSİ

27 Aralık’ta suya indirilen Sichuan, 853 feet uzunluğu ve 40 bin tonun üzerindeki ağırlığıyla dünyanın en büyük amfibi saldırı gemisi unvanını kazanıyor. Çin donanması tarafından Tip 075 sınıfı üzerinden geliştirilen bu gemi, İHA operasyonlarına özel olarak tasarlanmış bir yapıya sahip. Geminin güvertesinde, sabit kanatlı insansız hava araçlarının kalkış ve iniş yapabilmesi için gerekli mancınık ve durdurma sistemleri yer alıyor. Bu sistemler, Çin’in insanlı savaş uçaklarından bağımsız ve tamamen insansız bir hava filosuna yatırım yaptığını gösteriyor.

İHA TAŞIYICI KAVRAMI

İHA gemileri, çeşitli insansız hava araçlarını kısa süre içinde havalandırabilen uçuş güvertelerine sahip, özel olarak inşa edilen gemiler olarak tanımlanıyor. ABD Donanması uzun yıllardır farklı gemilerde İHA kullanıyor ancak tam anlamıyla bir İHA gemisi konsepti son yıllarda ortaya çıkmış durumda. Bu gemiler, keşif ve taarruz görevlerinde mürettebatsız hava gücü sunarak, maliyet açısından düşük ama etkili bir savaş kabiliyeti sağlıyor. Bu konsept, savunma sanayi fuarlarında ve bilim kurgu eserlerinde sıkça yer bulmuş olsa da, şu anda gerçek donanma stratejilerinin merkezine oturmuş durumda.

TÜRKİYE’NİN İHA GEMİSİ: TCG ANADOLU

İlk İHA gemisini envanterine dahil eden ülke ise Türkiye oldu. 2015’te sipariş edilen ve 2023’te Türk Deniz Kuvvetleri’ne katılan TCG Anadolu, Bayraktar TB3 ve Kızılelma ile donatılarak dünyanın ilk özel yapım İHA gemisi konumuna yükseldi. Bayraktar TB3, TB2’nin deniz uyumlu versiyonu olarak geliştirilirken; Kızılelma ise savaş uçağı kabiliyetine sahip insansız bir jet olarak öne çıkıyor. TB3, 21 saatten fazla havada kalabiliyor ve 280 kg mühimmat taşıyabiliyor. Kızılelma ise 0.9 Mach hıza ulaşıp 13.700 metre irtifada uçarak dikkat çekiyor. 2024 Kasım ayında TB3, Anadolu’dan ilk kalkış ve inişini gerçekleştirerek, kısa güverteli bir gemiden kalkan ilk sabit kanatlı İHA olurken, Ocak 2025’te bir tatbikatta da hedefi başarıyla vurdu. Anadolu ayrıca helikopter kabiliyetiyle çok yönlü bir görev profiline sahip.

İRAN’DAN HAMLE: ŞEHİT BAHMAN BAGHERİ

Geçtiğimiz yıl şubat ayında İran, dönüştürülmüş bir konteyner gemisini Şehit Bahman Bagheri adıyla İHA taşıyıcısına dönüştürdüğünü açıkladı. 170 metrelik uçuş güvertesiyle dikkat çeken bu gemi, çok sayıda farklı İHA modeline ev sahipliği yapıyor. Gemide, Mohajer-6, Ababil-3 ve mini Homa drone’larının yanı sıra, gizli savaş uçağı prototipinden türetilmiş, kamuoyuna yeni tanıtılan bir İHA modeli de bulunuyor. İranlı yetkililer, geminin aynı zamanda denizaltı drone’larını ve silahlı insansız botları da konuşlandırabildiğini ifade ediyor.

ASIL HEDEF NE?

Askeri uzmanlar, bu gemilerin yalnızca keşif ve saldırı kabiliyetleri için değil, aynı zamanda düşük maliyetli ve hızlı üretilebilen bir hava gücü oluşturma çabası olarak değerlendirdiklerini belirtiyor. Pilot gerektirmemesi, düşürüldüğünde siyasi sonuç doğurmaması ve üretim hızındaki avantajlar, İHA taşıyıcılarını 21. yüzyılın deniz savaşlarında kilit bir konuma taşıyor.

GELECEKTEKİ İHA’LAR

Çin’in Sichuan gemisi henüz resmi olarak hizmete girmemiş olsa da, ilk deniz denemeleri için hazırlanıyor. Türkiye’nin TCG Anadolu’su aktif olarak görev yapıyor. İran’ın Bagheri gemisi de Basra Körfezi’nde görev icra etmeye başlamış durumda. Bu üç gemi, askeri stratejilerin insansız geleceklerine işaret ederken, “gökyüzü hâkimiyeti artık pilotlu uçakların tekelinde mi?” sorusunu da gündeme getiriyor.