UKRAYNA’DA SAVAŞIN GELECEĞİ VE ZELENSKİY’İN PLANLARI
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Batılı liderleri, ülkesinin Rusya ile olan savaşını gelecek yıl sonlandıracağını iddia ettiği sözde zafer planını desteklemeye ikna etmeye çalışıyor. Ancak Zelenskiy, uğraşlarının beklediği gibi karşılığını alamadığı görülüyor. “Hiçbir ülke Ukrayna’nın Batılı uzun menzilli füzelerle Rusya’nın derinliklerindeki askeri hedeflere saldırmasına izin vermeyi kabul etmedi” ifadesi, müttefiklerin tutumunu özetliyor. Aynı zamanda büyük güçler, savaş sürerken Ukrayna’nın NATO’ya katılmasını da desteklemiyor. Bu değerlendirmelere göre, Zelenskiy’nin son altı hafta boyunca ABD ve Avrupa’da gerçekleştirdiği lobi faaliyeti büyük oranda başarısızlıkla sonuçlanıyor. Ancak bazı askeri analistlerin ve diplomatların görüşüne göre, burada asıl hedef kitlesi Ukrayna halkı olabilir. Zelenskiy, Parlamento’da yaptığı konuşmalarla Ukrayna halkına elinden geleni yaptığını göstermek ve onları bir anlaşma yapma olasılığına hazırlamak amacı taşıyor.
BATI DESTEĞİNİN AZALMASI VE ZELENSKİY’YE YENİ STRATEJİ GEREKİYOR
Batı’nın desteğinin azalması durumu, doğu cephesindeki kayıplar ve ABD’deki yaklaşan seçimlerin, Ukrayna’ya yönelik politikalarda belirgin bir değişiklik getirebileceği ihtimali göz önüne alındığında, Zelenskiy’nin başka seçenekleri kalmıyor. Syracuse Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler profesörü Michael John Williams, “Planı kabul ettirmek için elini taşın altına koymalı ve pozisyonunu belirlemeli” derken, “En azından denediğini söyleyebilir. Olasılıkları tamamen tüketti” şeklinde ekliyor. Zelenskiy, ABD ve diğer müttefiklerinin, Ukrayna’nın ihtiyaç duyduğuna inandığı şeyler için taahhüt sağlamaya çalışıyor. Zelenskiy, Kuzey Kore birliklerinin Kursk’ta Ruslarla birlikte savaşa katılmasını da planına destek sağlamak için değerlendiriyor. Geçen hafta gazetecilerle yaptığı bir görüşmede ise, Batı’nın bu planı desteklememesi halinde net bir B planının olmadığını belirtiyor.
TOPRAK BIRAKMAYA KARŞI TUTUM VE DİPLOMASİK YAKLAŞIMLAR
Zelenskiy, toprak bırakmaya karşı olduğunu ifade ederken, enerji altyapısının korunması ve Karadeniz’de güvenli bir nakliye koridoru oluşturulması gibi konularda diplomatik adımların atılmasını gerektiğini vurguluyor. Rusya’nın ele geçirdiği toprakları geri almaması hâlinde Ukrayna’nın itibarını koruyabilmesi için bazı stratejiler geliştirdiğini de belirtiyor. “Hiç kimse işgal altındaki toprakların başka devletlere ait olduğunu yasal olarak tanımayacak” ifadesi, Ukrayna’nın tutumunu yansıtıyor.
ABD’Lİ YETKİLİLERDEN ZELENSKİY’İN PLANINA ELEŞTİRİ
ABD’li yetkililer, Zelenskiy’nin zafer planını gerçekçi bulmadıklarını ve bu planın neredeyse tamamen Batı yardımlarına bağımlı olduğu konusunda rahatsızlıklarını dile getiriyor. Üst düzey bir yetkili, planın detayları arasında Zelenskiy’nin “nükleer olmayan caydırıcılık paketi” önerdiğini ve bunun pratikte imkânsız bir talep olduğunu ifade ediyor. Tomahawk füzelerinin menzilinin, Ukrayna’nın aldığı ATACMS sistemlerinin yedi katı kadar olduğunu belirtiyorlar. ABD’li yetkililerin ifadelerine göre, Ukrayna’nın uzun menzilli silahları nasıl kullanacağına dair ikna edici bir açıklama da yapılamadı.
PUTİN’İN MÜZAKERE TAVRI VE BATI’DA SAVAŞ YORGUNLUĞU
Her iki tarafın da resmi müzakerelere hazır olmadığı yönünde genel bir kabul var. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’yı işaret ederek “top onların sahasında” derken, müzakerelere hazır olduğunu tekrarlıyor. Ancak Kremlin’e yakın eski Rus yetkilileri, Ukrayna güçleri Kursk’ta olduğu sürece Putin’in müzakerelere sıcak bakmadığını belirtiyor. Bu bağlamda, Orta Doğu’daki geniş çaplı bir savaş tehdidi, dikkatleri Ukrayna’dan uzaklaştırıyor. Finlandiya Dışişleri Bakanı, Batı’nın Ukrayna savaşından yorulduğunu ifade ederken, Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı da bu süreçte geçici toprak kayıplarının meşru olabileceğini dile getiriyor.
ABD SEÇİMLERİ VE UKRAYNA’YA ETKİLERİ
Analistler, yaklaşan ABD seçimlerinin savaşın geleceği üzerinde önemli bir etki yaratabileceği görüşündeler. Cumhuriyetçiler adayı Trump ve diğer adayların Ukrayna’ya desteği sorgulaması, Demokrat aday Harris’in ise mevcut politikayı sürdüreceğini sübjektif bir şekilde ifade etmesi, gelecekte Ukrayna’ya olan destek konusunda değişiklikler yaşanabileceğinin sinyalini veriyor. Ayrıca, Zelenskiy’nin önemli bir hedefi de NATO’ya davet edilmek. Bazı NATO müttefikleri bu düşünceye açıkken, ABD ve Almanya’nın kaygıları bu ihtimali zayıflatıyor. Ukrayna’daki askeri yardımda yaşanan gecikmeler ve kayıplar, halk arasında rahatsızlık yaratıyor.
GÜÇLÜ YETKİLİLERDEN HAYAL KIRIKLIĞI VE GİDEREK ARTAN UMUTSUZLUK
Son olarak, Ukrayna’nın 57. Tugayında görev yapan bir insansız hava aracı pilotu, önceki desteklerin eksikliğini vurgularken, “Yakında bize verdikleri silahları kullanacak kimse kalmayabilir” diyerek, Batılı ortakların niyetlerini sorguluyor. Diğer bir gönüllü, Batı’nın Ukrayna’nın kazanmasındansa Rusya’yı zayıflatmayı tercih ettiğini belirtiyor. Bu yaşananlar, Ukrayna’daki askerler ve halk arasında giderek artan bir umutsuzluğun habercisi olarak değerlendiriliyor.