Ticaret Bakanlığı, 1 Ocak 2024’ten itibaren ürünlerin üretildiği lokasyonlar göz önünde bulundurularak yeni bir sistemin hayata geçirileceğini belirterek ihracat verilerinde önemli bir değişiklik olduğunu duyurdu. Bu yeni yaklaşıma göre, odak noktası şirketin merkezinin bulunduğu ilden, ihraç edilen ürünlerin üretildiği illere kayacak.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı iş birliğinde, bir yıl sürecek bir çalışmanın ardından 1 Ocak 2024’ten itibaren üreteceği istatistiklerde bu yeni sistemi benimseyecek. Duyuruda, bu değişikliğin il dış ticaret istatistiklerinin daha doğru ve gerçekçi olmasına yol açacağı vurgulandı.
Açıklamada ayrıca, ihracat istatistiklerinin şirketin merkezinin bulunduğu ilden ziyade ürünlerin üretildiği bölgelere göre analiz edilmesinin, ticaret verilerinin daha etkin bir şekilde analiz edilmesine olanak sağlayacağı vurgulandı.
TÜİK, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı arasında bir yıllık iş birliğinin ardından, bu yeni sistem kullanılarak üretilen istatistiki veriler, iller özelinde ihracatın teknolojik düzeyi gibi göstergelere odaklanmak gibi ihracat faaliyetlerine ilişkin daha ayrıntılı bilgiler sağlayacaktır.
Ticaret Bakanlığı, konuya ilişkin şu ifadelere yer verdi:
“Şu anda Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı (TÜİK) tarafından resmi olarak açıklanan ‘İllere Göre Dış Ticaret İstatistikleri’nde dış ticaret yapan firmanın bulunduğu ile ilgili bilgiler dikkate alınmaktadır. Merkez ve üretim yeri illerinin farklı olduğu şirketlerde, bu durum ihracat istatistiklerinin merkez ile doğru kümelenmesine yol açabilir. Ayrıca, bir dış ticaret şirketi aracılığıyla yapılan ihracatın, üretimin gerçekleştiği il yerine, dış ticaret şirketinin bulunduğu ilde kaydedilmesine neden olabilir.
İhracat istatistiklerini illerdeki üretim yapılarına göre ölçmek amacıyla Bakanlığımız, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı iş birliği ve TÜİK’in de katılımıyla yaklaşık 1 yıl süren ortak çalışma sonucunda ‘Firmaların Üretim Yerlerine Göre İl İhracat İstatistikleri’ni oluşturdu.
Firmaların üretim yerlerinin tespiti için Ticaret Bakanlığı’nın ihracat/üretici bilgileri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Sanayi Sicil Belgesi Verileri, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Gelir İdaresi Başkanlığı kayıtları ile eşleştirildi.
Firmaların üretim lokasyonlarını baz alan il ihracat istatistiklerinin, 2024 yılı Ocak ayından itibaren geçici olarak Ticaret Bakanlığı’nın ‘Aylık Dış Ticaret Veri Bülteni’nde yayımlanması planlanıyor. Ayrıca TÜİK, Resmi İstatistik Programı kapsamında 29 Şubat 2024 tarihinde yayımlanacak olan Dış Ticaret İstatistikleri Bülteni’nde de bu bilgileri kamuoyu ile paylaşmayı planlamaktadır.
Üretim yerlerine dayalı ihracat istatistiklerinden elde edilen gözlemler, yüksek üretim hacmine sahip yüksek sanayileşmiş illerden yapılan ihracatın öne çıktığını ortaya koymaktadır. Bu kapsamda elde edilen istatistikler iller, ürünler, ülkeler vb. açılardan detaylı analizlere imkan sağlamakta ve iller özelinde ihracatın teknolojik düzeyi gibi önemli göstergeleri içermektedir. Bu nedenle, bu çalışmanın veriye dayalı il/bölge politikalarının belirlenmesine önemli ölçüde katkı sağlaması beklenmektedir.”