Uzayda Mahsur Kalan Astronotlar Geri Dönüyor

UZAYDA MAHSUR KALAN ASTRONOTLAR DÜNYA’YA DÖNÜYOR

ABD’li astronotlar Suni Williams ve Butch Wilmore, Boeing uzay araçlarındaki teknik sıkıntılar nedeniyle Haziran ayından bu yana Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) içinde mahsur kalmıştı. Uzun bekleyişin ardından, bu ikili ve iki başka astronot, kendilerini Dünya’ya geri taşıyacak SpaceX Crew Dragon kapsülünün kapağını açtı. NASA’ya göre, her şey yolunda giderse, astronotları taşıyan kapsül Türkiye saatiyle 00.00’da Florida’nın Körfez Kıyısı açıklarında suya iniş yapacak ve bu yolculuk yaklaşık 17 saat sürecek.

UZUN SÜRE UZAYDA KALMA SONRASI BELİRTİLER

Uzun süre uzayda kalmanın etkileri nedeniyle Suni ve Butch, dünyaya döndüklerinde bazı değişiklikler yaşayabilir. Bunlar arasında “bebek ayakları” olarak bilinen bir durum da bulunuyor. Dünya’da yürüdüklerinde ayak tabanları baskı ve sürtünme nedeniyle kalınlaşır; ancak uzayda yerçekimi olmadığından, astronotların ayak tabanları neredeyse hiç baskıya maruz kalmaz. Eski NASA astronotu Leroy Chiao, NewsNation Prime’a verdiği röportajda, “Altı ay ila bir yıl içinde ayaklarınızdaki kalın ve nasırlı deri yavaş yavaş dökülür” dedi. Sert derinin soyulmasının ardından ayakların yumuşak ve hassas kaldığını belirten Chiao, “Dünyaya döndüğünüzde adeta bebek ayaklarına sahip oluyorsunuz” ifadelerini kullandı. Bu durum, ayakların yeniden sertleşmesi ve dayanıklılık kazanması bakımından haftalar hatta aylar sürebiliyor.

DÜNYADA HİSSEDİLEN HASTALIK BELİRTİLERİ

Chiao, dönüş yaptıklarında astronotların “denge sisteminiz bozulduğundan kendinizi mide bulantısına benzer bir hisle biraz hasta gibi hissedebilirsiniz. Bana sorarsanız, grip olmuş gibi hissettiriyor ve normal hissetmek birkaç hafta alıyor” dedi. Bir başka eski NASA astronotu Terry Virts, Dünya’ya ayak bastığında yaşadıklarını, “Gerçekten ağır bir baş dönmesi yaşıyor gibiydim” sözleriyle açıkladı ve dengesini geri kazanmakta zorlandığını dile getirdi.

UZUN SÜRE YER ÇEKİMSİZ KALMANIN ETKİLERİ

Yerçekimsiz ortamda bulunan astronotların vücutları, uzun süre bu koşullara maruz kalınca çeşitli sorunlarla karşılaşabiliyor. Denge duyusu, kas kütlesi ve hücre üretimi gibi fonksiyonlar etkileniyor. Astronotların yerçekimine döndüklerinde ciddi baş dönmeleri yaşayabiliyor. Ayrıca, yerçekimsiz ortamda kalmak, Dünya’daki günlük yaşamda kullanılan kasların çalışmamasına neden olarak kas atrofisine yol açıyor. Uzun süre bu ortamda kalan astronotların kalpleri küçülebilir, çünkü vücut kanı pompalamak için daha az çaba göstermeye ihtiyaç duyuyor.

RECOVERY SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?

Dünya’ya dönen astronotlar, önce fiziksel ve psikolojik değerlendirmelerden geçiyor. Ardından güçlendirme antrenmanları, kardiyovasküler egzersizler ve psikolojik destek içeren kapsamlı bir rehabilitasyon süreci başlıyor. Çoğu astronot zamanla tamamen iyileşirken, bazıları uzun vadeli etkilerle karşılaşabiliyor.